Zaburzenia psychosomatyczne, często określane również jako zaburzenia psychofizjologiczne, to problemy zdrowotne o charakterze somatycznym, które są związane z czynnikami psychicznymi. Te dolegliwości cielesne wynikają z procesów zachodzących w umyśle pacjenta. Jest to fascynujące pole badań, pokazujące jak silnie nasz stan psychiczny może wpływać na zdrowie fizyczne. Badania te podkreślają potrzebę holistycznego podejścia w medycynie, które uwzględnia zarówno ciało, jak i umysł.
Psychosomatyka opiera się na teorii sugerującej, że nasze ciała sygnalizują przez różne bóle, dolegliwości czy choroby, co może szwankować w naszym życiu emocjonalnym czy psychice. Zgodnie z założeniami psychosomatyki, bóle kręgosłupa mogą symbolizować przyjmowanie na siebie zbyt wielu obowiązków i stresów, co jest metaforą obciążania psychicznego „barków”. Bóle w okolicy serca, często traktowane jako nerwobóle i mające przeważnie podłoże psychiczne, mogą odzwierciedlać emocjonalne rozterki. Problemy skórne, według tej teorii, mogą oznaczać wewnętrzne konflikty, gdy mówimy, że ktoś „zaszedł nam za skórę”. Adresowanie tych emocjonalnych i psychologicznych problemów powinno przyczynić się do złagodzenia fizycznych symptomów.
Somatopsychologia to dziedzina badająca, jak choroby fizyczne wpływają na emocje i reakcje psychiczne pacjenta. Choć te somatopsychiczne powiązania są kluczowe, często zostają pominięte podczas diagnostyki psychologicznej, co może prowadzić do nieodpowiedniego podejścia terapeutycznego.
Dyscyplina ta skupia się na badaniu, jak stan somatyczny wpływa na psychikę człowieka. Przykłady badań obejmują zarówno ocenę wpływu ciężkich chorób, takich jak glejak, na wyższe funkcje poznawcze pacjenta, jak i bardziej subtelne zagadnienia, takie jak wpływ poprawy relacji małżeńskich w czasie rekonwalescencji po udarze mózgu czy operacji serca. Problematykę tę można zgłębić na przykładzie artykułu Patrycji Kozer pt. „W chorym ciele”, który przybliża kwestie somatopsychologiczne.
Chociaż psychosomatyka nie jest ściśle związana z medycyną konwencjonalną, która często skupia się na leczeniu symptomów zamiast przyczyn, obie teorie zgadzają się co do jednego: stan psychiczny ma istotny wpływ na fizyczne zdrowie, w tym na skórę, włosy i paznokcie. Stres i psychiczne napięcie mogą prowadzić do suchości w gardle, utraty apetytu, problemów trawiennych, pogorszenia ogólnego wyglądu, osłabienia odporności, zaparć i biegunek, wypadania włosów, uczucia chłodu oraz ogólnego bólu i zmęczenia ciała.
Zaburzenia psychosomatyczne manifestują się w postaci doświadczanych przez pacjenta bólów, skurczów mięśniowych, uczucia mdłości oraz innych objawów chorobowych, które trudno jest jednoznacznie zdiagnozować. Objawy takie jak bóle, skurcze mięśniowe, niekontrolowane ruchy kończyn czy tiki nerwowe często nasilają się pod wpływem stresu, a ich przyczyn nie da się w pełni usunąć za pomocą leków czy operacji. W leczeniu zaburzeń psychosomatycznych stosuje się terapię psychoterapeutyczną oraz farmakologiczną, w tym leki antyhistaminowe o działaniu uspokajającym, takie jak hydroksyzyna. Przydatne mogą okazać się również metody relaksacyjne takie jak masaże, aromatyczne kąpiele, joga czy medytacja, które pomagają wyciszyć umysł i mogą przyczynić się do odzyskania równowagi psychicznej i fizycznej.
Długotrwały stres i chroniczne zmęczenie są często podstawowymi przyczynami chorób psychosomatycznych. Przykładami mogą być atopowe zapalenie skóry czy łysienie plackowate, które charakteryzują się reakcjami autoimmunologicznymi organizmu, nasilającymi się pod wpływem stresu. Atopowe zapalenie skóry objawia się swędzącymi, łuszczącymi się plamami suchej skóry, często lokalizującymi się w zgięciach łokci czy kolan. Łysienie plackowate to z kolei miejscowa utrata włosów, wynikająca z ataku organizmu na własne cebulki włosowe, co jest reakcją na stres. W tych przypadkach, pod wpływem intensywnego stresu, ciało zaczyna destrukcyjnie reagować na własne zdrowe komórki, podobnie jak walczy z komórkami zainfekowanymi przez wirusy.
W dzisiejszym świecie pełnym ciągłego ruchu i technologicznego postępu, hałas stał się nieodłącznym elementem naszego codziennego życia. Jego obecność w naszym otoczeniu może mieć znaczący wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne, ale również psychiczne. W… Czytaj dalej »Jaki wpływ ma hałas na zdrowie psychiczne człowieka?
Portal Psyche&Body jest miejscem gdzie znajdziesz wysokiej jakości treści na temat psychologii, dietetyki oraz zdrowego trybu życia. Zachęcamy do współpracy z naszym serwisem.